Wetenschappers zeggen dat de kraters in Siberië vanuit diep onder de permafrost omhoog komen. De eerste verscheen in 2014 – een perfect ronde opening op het Yamal-schiereiland in Siberië, bijna 30 meter breed en meer dan 50 meter diep. De wanden waren zo glad en verticaal dat het leek alsof een enorme boor het had uitgehakt. Maar er waren geen menselijke machines bij betrokken. De oorzaak was een mysterie. Sindsdien zijn er een handvol vergelijkbare kraters gespot in West-Siberië. Vroege theorieën wezen op klimaatverandering, waarbij smeltende permafrost gevangen methaan vrijlaat in gewelddadige uitbarstingen. Maar dat verklaarde niet alles – als het alleen maar smeltende permafrost was, waarom werden deze kraters dan alleen in een smalle strook van Siberië gevonden, en niet over het hele Arctische gebied? Een nieuwe studie van onderzoekers aan de Universiteit van Oslo stelt een diepere schuldige voor. Ze beweren dat de explosieve kracht niet alleen van ondiepe permafrost komt, maar van aardgasreserves ver onder het oppervlak. De schiereilanden Yamal en Gydan liggen boven een van de grootste gasvelden op aarde. Warmte en methaan die door breuken in het gesteente stijgen, kunnen zich ophopen onder dunner wordende permafrost "deksels." Wanneer die deksels verzwakken – vooral onder groeiende meren die door klimaatverandering zijn verwarmd – bouwt de druk zich op totdat het oppervlak bezwijkt in een catastrofale uitbarsting. Het resultaat: een enorme gasemissiekraam, die puin honderden meters naar buiten blaast in een oogwenk. Na verloop van tijd vullen deze kraters zich met water, waardoor ze zich vermommen als gewone Arctische meren. ["Vorming van gigantische Siberische gasemissiekramen (GEC's)." Science of the Total Environment, 15 september 2025]